Theo số liệu của Bộ Tài chính, năm 2024, các địa phương được giao tổng kế hoạch vốn là 24.172 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư công là 9.456,86 tỷ đồng (53/63 địa phương), vốn vay lại là 14.716 tỷ đồng (51/63 địa phương). Tính đến ngày 15/5, tỷ lệ kế hoạch vốn các địa phương đã phân bổ và nhập TABMIS cho các dự án đối với vốn đầu tư công ngân sách trung ương là 91,7% kế hoạch vốn được giao, vốn vay lại là 84,2% kế hoạch vốn được giao.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, đến nay tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của một số địa phương vẫn chậm. Tính đến ngày 15/5 là 5,7% kế hoạch vốn được giao (tính cho cả kế hoạch vốn cấp phát và vay lại) cao hơn cùng kỳ năm 2023 là 4,9%. Hiện mới có 5/53 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 15%, 28/53 địa phương chưa giải ngân vốn ngân sách trung ương cấp phát bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương.

Về phía các bộ, ngành Trung ương, qua báo cáo và theo số liệu từ hệ thống TABMIS, tính đến hết ngày 15/5, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài đạt 8,58% kế hoạch vốn được giao (tương đương 802 tỷ đồng). Trong đó, 2 bộ, ngành có tỷ lệ giải ngân trên 10% là Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Có 8 bộ, ngành chưa giải ngân kế hoạch vốn 2024. Dự kiến đến hết tháng 6/2024, tỷ lệ giải ngân của các bộ, ngành có thể đạt 15 - 17%, ở mức trung bình so với cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2021 - 2023.

Qua quá trình làm việc với các địa phương, các dự án và theo dõi số liệu giải ngân của các dự án, Bộ Tài chính thấy nổi lên 3 nhóm vướng mắc chính dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm: vướng mắc trong khâu điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, sử dụng vốn dư; vướng mắc trong công tác triển khai thực hiện và giải ngân như trong khâu đấu thầu hoặc hợp đồng thương mại, về giải phóng mặt bằng; vướng mắc do thiếu kế hoạch vốn.

Từ những vướng mắc trên, Bộ Tài chính đề xuất một số giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân như cần đảm bảo thời gian xử lý đơn rút vốn đúng quy định, tổ chức các đoàn trực tiếp làm việc, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đầu tư công, trong đó tập trung các dự án lớn, các địa phương được giao nhiều kế hoạch vốn.

Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính đề nghị cần hỗ trợ các địa phương đẩy nhanh tiến độ, thủ tục trong việc gia hạn thời gian bố trí vốn để tránh làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của dự án, ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn rõ ràng hơn cho các địa phương về thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh dự án đối với các dự án.

Đối với các địa phương, cần tiến hành rà soát, đánh giá chi tiết, cụ thể về khả năng giải ngân của từng dự án, đặc biệt lưu ý các dự án có năm lập kế hoạch là năm giải ngân cuối cùng để đảm bảo đủ vốn cho các dự án, tránh việc phải gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, phát sinh nhiều thủ tục hành chính.