Đánh thức “cô gái Mường sau giấc ngủ dài”

Trong hành trình khám phá những vùng đất mới trên dải đất hình chữ S, Thung Nai vẫn lưu giữ được vẻ đẹp thiên nhiên mộc mạc, bình dị và hoang sơ, khiến bất cứ ai cũng phải xiêu lòng khi đặt chân đến vùng đất cửa ngõ Tây Bắc này. Đến Thung Nai mùa này, cảm nhận đầu tiên của chúng tôi đó chính là sự thanh bình, yên ả. Đâu đó, từng vạt sương trắng bảng lảng, lẩn khuất, cuốn vào vách núi, vào cánh rừng tạo nên một nét đẹp huyền bí và trầm mặc.

Thung Nai - được ví như "Vịnh Hạ Long" giữa đại ngàn Tây Bắc.

Ngồi trên con thuyền nhỏ nhẹ nhàng rẽ nước giữa lòng sông Đà, Thung Nai hiện lên như một bức tranh sơn thủy bởi làn nước xanh thẳm, bởi những cơn gió rừng rít nhẹ nhè tạt xuống mặt nước, thi thoảng những cơn gió ấy lại thốc thẳng vào mặt, vào người khiến lành lạnh của tiết trời mùa thu như trở nên tê tái.

Mùa thu, có lẽ là thời điểm đẹp nhất ở Thung Nai, đặc biệt là với những người thích khám phá, hay trải nghiệm. Vào mùa này, sông Đà càng trở nên trong xanh và phẳng lặng đến lạ. Cảnh sắc thiên nhiên hòa quyện giữa những ngọn đá núi, xen lẫn là những hòn đảo nhỏ “mọc lên” giữa làn nước trong xanh, thơ mộng. Nhiều người từng chia sẻ, đến Thung Nai họ cảm nhận được sự thư thái, sự nhẹ nhàng và mộc mạc. Thiên nhiên và con người ở đây đều hoang sơ, nó thôi thúc bước chân người khách lãng du thêm thèm muốn kiếm tìm. Thậm chí, không ít người từng ví von Thung Nai tựa như “cô gái Mường đang còn say giấc ngủ”.

Mong muốn đánh thức “cô gái Mường ngủ quên”, cũng giống như chúng tôi, ngày càng nhiều du khách phương xa muốn tìm đến với Thung Nai, đến với lòng hồ sông Đà kỳ bí để trải nghiệm, để khám phá cuộc sống còn nguyên màu thiên nhiên hoang sơ mà hùng vĩ. Nhiều người đã chọn Thung Nai là điểm du lịch cuối tuần nghỉ ngơi lý tưởng. Họ thường đến đây vào chiều thứ 6 và ra về vào lúc hoàng hôn của ngày Chủ nhật. Như thế đã là thỏa cái thú khám phá, thư giãn, nghỉ ngơi. Để rồi chính từ sự tò mò, sự khám phá của du khách đã làm Thung Nai chuyển mình, và giúp cô gái Mường “được đánh thức sau giấc ngủ dài”.

Du khách ngược xuôi tìm về Thung Nai khám phá, du lịch và nghỉ dưỡng.

Sự thức giấc ấy qua lời kể của anh Bùi Văn Hải, một người dân bản địa lái đò chở khách du lịch tại Thung Nai bộc bạch, nhờ Thung Nai mà lòng hồ sông Đà được đánh thức và rồi người dân địa phương cũng được “đánh thức” theo về mặt kinh tế. Ở đây, mọi người bắt đầu biết đến khái niệm thế nào là làm du lịch, thế nào là du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng,… để rồi, nhiều gia đình bao năm vẫn miệt mài thả lưới, bắt cá, hay lên rừng làm nương, phát rẫy, thì giờ đây không ít người đã đổi nghề chuyển hẳn sang làm du lịch.

Trong cái gió se lạnh thổi táp vào mặt giữa lòng sông Đà, khung cảnh Thung Nai đẹp như một bức tranh vẽ hiện lên trước chúng tôi. Con thuyền nhỏ được người lái đò Bùi Văn Hải điều khiển, rẽ nước, chạy vun vút qua các dãy núi trùng điệp; trong lòng hồ, nhiều hòn đá nhỏ nhấp nhô hiện lên trên mặt nước tạo thành những “hòn đảo” lớn nhỏ, tạo nên kiệt tác thiên nhiên hùng vĩ giữa đại ngàn, bởi thế, nhiều người ưu ái đặt cho Thung Nai cái tên thơ mộng “Hạ Long trên cạn” giữa đại ngàn Tây Bắc.

Kiệt tác giữa đại ngàn

Để khám phá hết vẻ đẹp của Thung Nai, bên cạnh việc di chuyển bằng xe máy, hay ô tô chạy quanh con đường uốn lượn ven lòng sông, thì di chuyển bằng thuyền có lẽ là phù hợp nhất. Ở đây, từ bao đời người dân vẫn gắn bó với sông nước, với những con thuyền độc mộc mưu sinh giữa lòng sông Đà hùng vĩ, và giờ đây vẫn những nét mộc mạc ấy, những con thuyền nhỏ lại tất bật đón đưa du khách khám phá vùng “Hạ Long giữa đại ngàn”.

Lối nhỏ bên mép sông dẫn lên đền chúa Thác Bờ

Nhẹ nhàng rẽ làn nước xanh biếc, con thuyền tiếp tục đưa chúng tôi vượt qua những “hòn đảo” lô nhô, những kiệt tác mà mẹ thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vùng đất cửa ngõ Tây Bắc - Thung Nai. Điểm đặt chân tiếp theo trong hành trình khám phá Thung Nai, đó chính là 2 ngôi đền thờ chúa Thác Bờ, nằm trên địa phận 2 huyện Cao Phong và huyện Đà Bắc (Hòa Bình). Tại đây, một điểm kỳ bí nữa được hé lộ, đó chính là nơi hiện hữu tín ngưỡng văn hóa hầu Đồng, một trong những nét văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Theo truyền thuyết, đền thờ bà chúa Thác Bờ là Đinh Thị Vân - người dân tộc Mường và một bà người dân tộc Dao ở xã Vầy Nưa (huyện Đà Bắc), năm 1431, khi Vua Lê Lợi đem quân đi dẹp loạn đảng Đèo Cát Hãn, bà Đinh Thị Vân và một người phụ nữ người dân tộc Dao đã vận động người dân địa phương lên rừng xẻ gỗ, đóng thuyền, bè giúp quân sĩ của nhà Vua vượt sông đánh giặc.

Sau khi mất, hai bà thường hiển linh giúp dân vượt thác an toàn, phù hộ cho trăm dân trong vùng mưa thuận, gió hòa. Bởi vậy, nhân dân trong vùng phong cả hai là Bà Chúa Thác Bờ và lập đền thờ phụng. Theo lời anh lái đò Bùi Văn Hải, vào những ngày đầu xuân du khách khắp nơi tìm đến thăm thú và trẩy hội Đền Bờ rất nhiều, đặc biệt là những đồng cô, đồng cậu.

Để đến được đền Chúa Thác Bờ, không có đường đi bộ mà thuyền đưa chúng tôi sát đến chân đền. Vào mùa này nước lên, việc lên đền cũng thuận lợi hơn rất nhiều. Từ đền Chúa Thác Bờ, phóng tầm mắt ra xa là thấy cả một vùng lòng hồ sông Đà mênh mông và thơ mộng. Tại đây, chỉ cần di chuyển mất 10 phút đi thuyền, chúng tôi tiếp tục đến động Thác Bờ.

Hiện nay Thung Nai (Hòa Bình) đang là địa điểm được nhiều gia đình lựa chọn là nơi nghỉ dưỡng, trải nghiệm vào mỗi dịp cuối tuần.

Động là sự kết hợp hoàn hảo của sông hồ và đá núi, động Thác Bờ là điểm đến không thể bỏ qua khi đến Thung Nai. Động nằm sâu trong lòng núi và khá hoang sơ, nhưng phong cảnh bên trong thì tuyệt mỹ. Cả rừng nhũ đá đua nhau mọc lên, vươn xuống, với những hình thù kỳ lạ. Sau mùa nước dâng, du khách vào động có thể thưởng ngoạn và ngắm hàng đàn cá măng nhỏ xinh, bơi đùa tung tăng trong làn nước trong vắt.

Thung Nai thực sự không bị tác động bởi những trò giải trí ồn ào, thay vào đó, là những phút giây tĩnh lặng để có thể thư giãn bên người thân, bạn bè, để hòa mình vào cái không khí trong lành của thiên nhiên, của núi rừng. Như theo chia sẻ của anh Hải người chủ đò và cũng kiêm luôn hướng dẫn viên du lịch, Thung Nai không chỉ đẹp bởi cảnh vật, con người, mà ngay tại nơi này, một vẻ đẹp khác lạ được vẽ lên qua các phiên chợ sông mộc mạc, cũng khiến không ít người phải ngẩn ngơ. Chợ sông chỉ họp vào buổi sáng Chủ nhật, nhưng cũng tan khá sớm. Do vậy, để có thể khám phá được hết vẻ đẹp của phiên chợ sông này, chúng ta phải đến rất sớm để có thể chứng kiến hình ảnh thuyền, đò tấp nập buôn bán những sản vật mà họ đánh bắt được.

Thung Nai, địa danh được ví như “Hạ Long trên cạn” này, mùa nào cũng đẹp và lãng mạn. Nhưng đẹp nhất vẫn là vào những ngày Rằm, trăng tròn vành vạnh. Khi đó, chúng ta có thể ngắm ánh trăng dịu dàng soi bóng xuống mặt hồ vào ban đêm tĩnh mịch, hay hòa mình vào đêm lửa trại bập bùng cùng tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng. Trong hơi men chếnh choáng của rượu cần, của những điệu múa xòe, câu hát đúm giao duyên đến say lòng, Thung Nai càng trở nên thơ mộng, khoáng đạt và kỳ vĩ.