Việc thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội được thông qua tại Nghị quyết số 97/2019/QH14, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV ngày 27/11/2019. Chính phủ cũng ban hành Nghị định số 32 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 97, trong đó có nhiều quy định mới, phân định rõ cách quản lý của chính quyền đô thị khác với chính quyền ở khu vực nông thôn; tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phù hợp với đặc thù đô thị...

Tổ chức mô hình chính quyền đô thị để hướng đến mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực hiệu quả chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị ở Hà Nội là cần quản lý theo ngành, lĩnh vực, địa bản thống nhất, tập trung, xuyên suốt của Ủy ban nhân dân Thành phố và Ủy ban nhân dân quận; phát huy hiệu quả việc giám sát của các đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc…

Theo tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội, Ủy ban nhân dân phường làm việc theo chế độ thủ trưởng.

Theo đó, khi thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội, biên chế công chức làm việc tại Ủy ban nhân dân phường thuộc biên chế công chức của Ủy ban nhân dân quận, thị xã và do Ủy ban nhân dân quận, thị xã quản lý, sử dụng.

Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân phường gồm: Chủ tịch phường; Phó Chủ tịch phường; Trưởng Công an phường; Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự phường; các công chức khác: Văn phòng - Thống kê; Địa chính - Xây dựng - Đô thị và Môi trường; Tài chính - Kế toán; Tư pháp - Hộ tịch; Văn hóa - Xã hội.

Ủy ban nhân dân phường làm việc theo chế độ thủ trưởng. Chủ tịch phường là người đứng đầu, có trách nhiệm lãnh đạo, quản lý, điều hành công việc của Ủy ban nhân dân phường theo quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân phường, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ và tuân thủ các quy định của pháp luật. Biên chế công chức bình quân làm việc tại Ủy ban nhân dân phường là 15 người.

Số bình quân này được tính trên tổng số phường của một quận, thị xã; Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường không giữ chức vụ quá 10 năm liên tục ở cùng một đơn vị hành chính và Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường phải tổ chức đối thoại ít nhất hai lần/năm về những vấn đề liên quan đến quyền lợi và nguyện vọng chính đáng của công dân ở địa phương…

Cũng theo mô hình thí điểm này, Chủ tịch phường được ủy quyền cho công chức Tư pháp - Hộ tịch thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của Ủy ban nhân dân phường đối với việc chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản theo quy định của pháp luật.

Khác với mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội không tổ chức Hội đồng nhân dân ở phường; ở xã, quận, huyện, thị xã vẫn giữ Hội đồng nhân dân như một cấp chính quyền.