Tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới
	Khơi dậy ý thức người dân trong việc xây dựng nông thôn mới
	Đổi thay ở huyện ven đô

Thực tế cho thấy, do tốc độ đô thị hóa nhanh, nhiều di sản kiến trúc bị ảnh hưởng, nếp sống văn hóa nông thôn đang có nhiều thay đổi. Mặc dù, trong quá trình triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, Nhà nước đã cấp kinh phí để trùng tu phục dựng các công trình đình, chùa, đền, miếu. Tuy nhiên, nhiều công trình sau khi phục hồi đã không đảm bảo chất lượng, làm suy giảm rất nhiều về giá trị văn hóa và nghệ thuật.

Bên cạnh đó, các giá trị văn hóa tinh thần ở nông thôn cũng có nhiều thay đổi. Từ các hương ước của làng xã, văn hóa ứng xử của người dân trong cộng đồng; y phục và thời trang của các lứa tuổi nam nữ ở nông thôn; cách thờ cúng, tập quán sống hàng ngày của người dân… cho đến các giá trị văn hóa phi vật thể như các biểu hiện trong sáng tạo văn học nghệ thuật: Hát xẩm, ca trù, chèo, tuồng… đã thay đổi và tiếp thu cái mới, loại bỏ cái cũ.

Xây dựng nông thôn mới cần gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa. Ảnh Đỗ Đạt

Từ thực tế trên đòi hỏi cần có một biện pháp khoa học để lọc ra những gì cần bảo tồn tôn tạo, những gì cần cải tạo nâng cao và xây dựng mới trong quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới.

Chia sẻ tại buổi tọa đàm “Xây dựng NTM Hà Nội với những vấn đề của bảo tồn văn hóa” do Hội Kiến trúc sư Hà Nội tổ chức mới đây, KTS Trần Trung Hiếu – Sở Quy hoạch & Kiến trúc Hà Nội cho biết, theo dòng chảy thời gian, dưới tác động của sự phát triển kinh tế thị trường và sự phát triển xã hội, các xã trước đây của thành phố Hà Nội không tránh khỏi quá trình đô thị hóa.

Tuy nhiên, trong chiến lược phát triển theo xu hướng nông thôn mới, việc bảo tồn cấu trúc các làng nghề, đình, đền, chùa cũng đặt ra cấp thiết. Nó là tinh hoa chắt chiu bao nhiêu năm tháng theo cấu trúc truyền thống vốn có. Để có sự hài hòa trong lúc giao thoa của đô thị hóa cần giải quyết được ba yếu tố: Nét truyền thống, sự đan xen, đổi mới trong bảo tồn.

Do đó cần xây dựng, phát triển đô thị trong khu vực có di tích lịch sử, giá trị văn hóa theo tiêu chí của Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tỷ lệ 1/25.000, Quy hoạch chung của các huyện tỷ lệ 1/5.000, Quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn tỷ lệ 1/500, cần xây dựng với mật độ thấp, các công trình thấp tầng từ 1 - 3 tầng, khuyến khích các công trình xây dựng theo nhà ở nông thôn truyền thống, sinh thái.

Các mẫu nhà sẽ được các cơ quan quản lý thẩm định và đưa ra phù hợp các tiêu chí, sinh hoạt cho nhà ở nông thôn. Các mẫu điển hình được lựa chọn sẽ được trưng bày công khai tại UBND các xã, huyện, lấy ý kiến các cấp, nhân dân sau khi phát phiếu điều tra xã hội học, họp và được các cấp quản lý Nhà nước, nhà khoa học thống nhất, đồng thuận.

Trong quá trình chuẩn bị triển khai đầu tư xây dựng, các phòng quản lý đô thị tham mưu cấp huyện cấp giấy phép xây dựng. Sau đó, khi thực hiện, Thanh tra xây dựng cấp huyện quản lý chặt chẽ và phải tuân theo một trong những mẫu thiết kế điển hình đã trưng cầu dân ý trước đó và đã được cơ quan thẩm định phê duyệt. Quá trình thi công không được thay đổi hình thức bên ngoài cũng như diện tích xây dựng, chiều cao công trình đã phê duyệt, cho phép thay đổi không gian, công năng bên trong để phù hợp với nhu cầu mỗi hộ gia đình.