3 năm, bồi thường oan sai 40 tỷ Đồng: “Không thể lấy tiền của dân để bồi thường”
	Án oan sai: Không thể kết luận bừa…

Trong vụ án ông Chấn, Viện KSND Tối cao đã khởi tố, tạm giam ông Trần Nhật Luật (nguyên thượng tá, Phó trưởng CA huyện Việt Yên, Bắc Giang) và ông Đặng Thế Vinh (nguyên trưởng phòng 10, Viện KSND tỉnh Bắc Giang) để điều tra về hành vi cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án. Ông Phạm Tuấn Chiêm (65 tuổi), nguyên thẩm phán Toà phúc thẩm TAND tối cao, chủ tọa phiên tòa phúc thẩm bác đơn kêu oan của ông Chấn, cũng bị điều tra về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Theo quy định của pháp luật thì ba người trên sẽ phải bồi thường toàn bộ khoản tiền đã được Nhà nước đứng ra bồi thường cho ông Chấn nếu họ bị kết tội.

Theo luật sư Trịnh Khánh Toàn (Đoàn luật sư TP Hà Nội): Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do hành vi trái pháp luật của cán bộ, công chức gây ra, nhưng ở một góc độ khác thì việc Nhà nước phải chịu trách nhiệm bồi thường trước rồi thu lại một phần khoản tiền đã bỏ ra không đủ tính răn đe.

ông Nguyễn Thanh Chấn ngày trở về đoàn tụ với gia đình

Cụ thể, tại điều 56 của luật quy định: “Người thi hành công vụ có lỗi gây ra thiệt hại có nghĩa vụ hoàn trả cho ngân sách nhà nước một khoản tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền”. Nghị định số 16/2010/NĐ-CP ngày 3/3/2010 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước cũng quy định việc xác định mức hoàn trả được thực hiện theo nguyên tắc: Nếu người thi hành công vụ có lỗi cố ý gây ra thiệt hại, nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thì họ phải hoàn trả một khoản tiền tối đa không quá 36 tháng lương của người đó tại thời điểm quyết định việc hoàn trả. Nếu họ có lỗi cố ý gây ra thiệt hại mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì mới phải hoàn trả toàn bộ số tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại theo quyết định của tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án hình sự…

Như vậy, trong trường hợp cố ý gây ra oan, sai, nếu không bị truy tố ra tòa thì những người thi hành công vụ chỉ phải bồi thường lại cho Nhà nước tối đa không quá 36 tháng lương của người đó. Họ còn được trả dần, trừ dần vào lương hàng tháng với mức tối đa mỗi tháng không quá 30%.

Còn theo luật sư Ngọc Anh (VPLS Quốc Thái): “Nhìn lại vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn, việc bồi thường 7,2 tỷ đồng là bước đột phá của ngành tòa án. Thoả thuận này có lợi cho người bị oan, nếu cứ máy móc dập khuôn theo quy định của luật thì không biết bao giờ ông Chấn mới được bồi thường và nếu được bồi thường thì số tiền chắc chắn không thể tới 7,2 tỷ.

“Tiền bồi thường sẽ được lấy từ ngân sách nhà nước vì như thế là nhanh nhất để đảm bảo quyền lợi của người bị oan sai. Tuy nhiên, để truy thu tiền ngân sách đã tạm ứng ra bồi thường cho người oan sai rất khó, nếu không muốn nói là chưa có tiền lệ. Sau khi có phán xét cuối cùng của tòa án, nếu các đối tượng liên quan không đủ khả năng hoàn trả Nhà nước khoản bồi thường được ứng ra trước đó thì đương nhiên khoản tiền này Nhà nước phải chịu. Việc dùng tiền ngân sách của Nhà nước hay tiền thuế của người dân để bù đắp cho những thiệt hại của cá nhân, tổ chức gây ra là điều không công bằng, chẳng khác nào lấy tiền thuế “gánh” án oan”, luật sư Ngọc Anh nói.

Thu Trang