Tăng nặng mức phạt hành vi trốn, gian lận thuế

Không nghĩ lấy hóa đơn đỏ là làm nghĩa vụ thuế

Hiện nay, nhiều người dân khi đi ăn uống, đi mua đồ dùng thường coi hóa đơn là cái gì đó rất phức tạp, vì phải nộp thêm 10% thuế VAT, rồi phải chờ xuất hóa đơn, dẫn đến mất thời gian và không cần thiết. Tuy nhiên, chính bởi những suy nghĩ ấy, chúng ta đang trực tiếp hoặc gián tiếp không làm nghĩa vụ thuế. Đây là vấn đề tưởng chừng như rất phức tạp, nhưng hóa ra lại rất đơn giản. Đơn giản là ở chỗ chính chúng ta đang hằng ngày không làm nghĩa vụ thuế do chúng ta không hề biết, hoặc biết, nhưng cố tình trốn tránh trách nhiệm nộp thuế.

Người tiêu dùng nên đề nghị nơi bán xuất hóa đơn đỏ, tránh thất thu thuế của nhà nước. Ảnh minh họa

“Bình thường mỗi khi đi ăn với những bữa ăn nhỏ, ít tiền, hoặc những buổi chiêu đãi bạn bè thì tôi không quan tâm tới hóa đơn, bởi tiền túi mình bỏ ra để mời mọi người thì lấy về làm gì, có thanh toán với ai đâu. Trong khi đó, nếu lấy hóa đơn lại mất thêm 10% VAT nữa. Vừa rắc rối lại vừa không hợp lý. Đấy là chưa kể nhiều khi đi mua hàng ở ngoài chợ, nhiều người dân bán hàng lấy đâu ra hóa đơn đỏ mà xuất, thế nên việc không lấy hóa đơn đỏ khi mua hàng đã thành thói quen” – chị Trần Thị Hiên (Mai Dịch, quận Cầu Giấy) chia sẻ.

Anh Hùng (một chủ nhà hàng tại quận Bắc Từ Liêm) cho hay: “Khách hàng gia đình hay đơn lẻ đến ăn ít khi đòi hỏi hóa đơn, mà thường chỉ cần lấy hóa đơn tự in thôi, để về chia thanh toán với nhau khi một người đứng lên thanh toán. Chỉ có những người đi làm những việc của cơ quan, mua những vật dụng của cơ quan hay các chi phí gì liên quan đến việc công, thì họ mới yêu cầu để lấy hóa đơn tài chính. Mà nhiều khi, chúng tôi là những quán ăn nhỏ, cũng không có hóa đơn đỏ, nên họ cũng không đòi hỏi".

Với các hàng quán kinh doanh nhỏ lẻ, việc xuất hóa đơn đỏ với họ gần như là không có, vì thế, việc khách hàng không đòi hỏi hóa đơn là bị “mất” quyền lợi. Thế nhưng, tại nhiều nhà hàng lớn, hay tại các trung tâm thương mại, người dân cũng không quen xuất hóa đơn và doanh nghiệp cùng “lờ” đi việc xuất hóa đơn cho khách. “Tôi không có mã số thuế, với lại xuất hóa đơn đỏ cũng chẳng để làm gì, cho nên tôi cũng không muốn lấy. Nhiều lần vào siêu thị BigC mua đồ đến gần chục triệu đồng, hay có những hôm đổ xăng xe ôtô, tôi cũng không lấy hóa đơn đỏ” - anh Thắng (Trung Văn, Hà Nội) tâm sự.

Thay đổi từ chính người tiêu dùng

Về việc người dân, doanh nghiệp “chưa quen” với việc xuất hóa đơn đỏ với giá trị mua hàng, ăn uống từ 200.000 đồng trở lên, theo ông Đặng Duy Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra (Tổng cục Thuế), hóa đơn là căn cứ, là chứng từ ban đầu rất quan trọng để giúp cho các cơ sở sản xuất kinh doanh làm cơ sở hạch toán kế toán và kê khai nộp thuế. Với vị trí và vai trò quan trọng như vậy, nên Chính phủ đã có Nghị định 51 năm 2010, Nghị định 04 năm 2014 và Bộ Tài chính đã có Thông tư 39 năm 2014, quy định về chế độ quản lý, sử dụng hóa đơn.

Ông Khanh cũng cho biết, theo quy định, mọi trường hợp bán hàng đều phải xuất hóa đơn, kể cả trường hợp cho, bán, tặng hàng hóa, trả lương, trả thưởng bằng sản phẩm. Tuy nhiên, với các trường hợp xuất hóa đơn một lần dưới 200.000 đồng thì không phải xuất hóa đơn. Nhưng nói như vậy không có nghĩa là không xuất hóa đơn thì cơ sở kinh doanh không phải kê khai nộp thuế. Mà cuối ngày, cơ sở kinh doanh phải thống kê lại, lập bản kê tổng thể toàn bộ những trường hợp hóa đơn lẻ dưới 200.000 đồng và chịu trách nhiệm kê khai nộp thuế. Theo quy định như vậy, có nghĩa rằng, việc lập hóa đơn hay không lập hóa đơn cũng đều phải kê khai nộp thuế.

Quy định là vậy, tuy nhiên, trong thực tế hiện nay thì người mua hàng, sử dụng hàng hóa dịch vụ chưa quen lấy hóa đơn, kể cả trên giá trị 200.000 đồng hay dưới 200.000 đồng. Thói quen của người mua hàng khi không lấy hóa đơn dẫn đến việc vô tình tiếp tay, tạo điều kiện cho cơ sở sản xuất kinh doanh khai man, trốn lậu thuế. Do vậy, vai trò của người mua hàng rất quan trọng trong việc giúp Nhà nước giám sát được việc người bán hàng có nộp thuế đầy đủ hay không bằng cách lấy hóa đơn.

Việc lấy hóa đơn khi mua hàng, ngoài việc giúp cho Nhà nước giám sát người bán hàng có nộp thuế đủ hay không thì người mua hàng còn được hưởng một số quyền lợi như người mua hàng sẽ được xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng và khi có khiếu nại về chất lượng hàng hóa thì được quyền khiếu nại và đảm bảo chế độ bảo hành. Giải pháp cho tình trạng này phải bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức từ chính người tiêu dùng. Cần phải tạo thói quen yêu cầu đơn vị bán xuất hoá đơn đúng quy định, nhằm góp phần rất lớn ngăn chặn việc các doanh nghiệp gian lận thuế gây thất thu cho nhà nước.

“Người tiêu dùng cần thể hiện trách nhiệm với nhà nước và trách nhiệm với chính bản thân mình, nếu chúng ta vẫn hình thành thói quen ăn uống, mua sắm và không lấy hóa đơn. Về lâu dài nó sẽ trở thành tiền lệ xấu, doanh nghiệp, người bán hàng cũng sẽ lợi dụng vào kẽ hở đó để không làm tròn trách nhiệm thuế với nhà nước, dẫn đến việc thất thu thuế” - ông Khanh cho hay.

Tuấn Minh