Bỏ tiền mua… thuốc độc

Người dân trồng thuốc phiện và cánh bán rượu ngâm cây này đều biết rượu cây thuốc phiện là thứ hàng quốc cấm, bị công an phát hiện là ở tù như chơi. Thế nên, mọi việc đương nhiên hoạt động trong vòng bí mật và để mua được loại rượu này không dễ dàng gì. Và, như một sự may mắn, tôi đã được mục sở thị những cơ sở bán thứ rượu cấm này. Thông qua Dũng - một “thổ dân” người miền này.

Con đường dẫn chúng tôi đến huyện Trạm Tấu- “quê hương của rượu 138” (sở dĩ nó có tên như vậy là vì tỉnh Yên Bái giao cho Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, Công an tỉnh, huyện Trạm Tấu và huyện Mù Cang Chải thực hiện kế hoạch 138 về kiểm tra, rà soát, xử phạt người trồng cây thuốc phiện) vòng vèo như sợi dây thừng ai đó lỡ tay để rối.

Nơi chúng tôi tìm đến là thị trấn Trạm Tấu, sầm uất nhất huyện và quan trọng Dũng biết một số cơ sở bán rượu thuốc phiện ở đây. Chúng tôi dừng xe trước một cửa hàng tạp hóa cột gỗ mái tôn với lèo tèo vài thứ quà bánh. Trước khi xuống xe, Dũng thì thầm vào tai tôi: “Mọi việc ông cứ để tôi. Công an giờ làm ngặt quá nên họ không bán công khai như trước nữa, chỉ có người quen họ mới dám bán thôi”.

Sau khi phơi khô, cây thuốc phiện được thương lái tới thu mua với giá cao

“Mua gì?” - Gã chủ quán cất tiếng như hét khiến chúng tôi giật mình. “Chúng cháu muốn mua rượu” - Dũng nhanh nhảu trả lời. Gã hỏi: “Rượu ngô, rượu gạo hay rượu Mù Cang Chải? Cần mua bao nhiêu?”.

Lần này Dũng không trả lời mà tiến gần đến gã chủ quán nói nhỏ câu gì đó. Dũng vừa dứt lời cũng là lúc gã chủ quán quay sang tôi nhìn từ đầu đến chân với thái độ thăm dò rồi cất tiếng: “Không có”. Đoạn ông ta quay ngoắt, đi thẳng vào bên trong.

Đang ngây người thì Dũng nháy mắt, cười tủm rồi kéo tay tôi cùng đi theo. “Giá cả thế nào” - Dũng hỏi. Gã trả lời thẳng tuột: “2 triệu một bình 5 lít”. Gã dặn chúng tôi ngồi nguyên trong buồng chờ đợi. Sau khi ra ngoài được chừng 5 phút, gã chủ quán khệ nệ bê vào buồng một bao tải bên trong có chứa ba bình rượu. Rễ, thân và quả cây thuốc phiện được để trong chiếc hộp nhựa trong suốt. Vừa bỏ bình rượu ra khỏi bao tải, gã chủ quán vừa hồ hởi quảng cáo: “Đây là một loại rượu “đặc sản”, uống loại rượu này vào sẽ tráng dương bổ thận, tăng cường sinh lực cho đàn ông yếu khoản ấy. Giảm đau tức thời đối với người đau bụng và nhức mỏi xương cốt. Nói thật với các chú, hai năm trước tớ quanh năm ốm yếu, khổ nhất là bệnh đau lưng và yếu “khoản kia”. Còn bây giờ thì khỏi phải nghĩ… tất cả là nhờ cái này”.

Quả cây thuốc phiện còn tươi cũng được phơi khô đem ngâm rượu

Nó không thơm ngon gì nhưng tại sao từ miền xuôi lên miền ngược người ta lùng mua và giá cả của nó lại đắt “khét lẹt” đến như vậy. Nguyên nhân là, người ta càng cấm thì thứ này càng hiếm, mà càng hiếm thì càng đắt. Mặt khác, nó được đồn đại là thần tửu giường chiếu nên hỏi sao những gã đàn ông “hơi yếu một tí” lại không cắn răng lùng mua cho bằng được.

Họ cứ nhắm mắt, cắn răng uống thứ rượu này mà không biết rằng, nó là thuốc độc có thể giết người. Chúng tôi thực sự ngỡ ngàng khi biết thông tin từ bác sĩ Nguyễn Minh Hiếu - Bệnh viện E. Bác sĩ Hiếu cho biết: “Khi sử dụng rượu ngâm hoa, quả, cây thuốc phiện, người dùng có khả năng bị nghiện. Việc sử dụng loại rượu này liên tục, trong một thời gian dài sẽ tác động xấu đến sức khỏe, khiến người sử dụng có khả năng bị tê liệt thần kinh, giảm trí nhớ.

Bên cạnh đó, việc lạm dụng rượu có thể gây ảnh hưởng đến gan, thận, kèm theo đó là các bệnh về tim, mạch và tiêu hóa cùng một số cơ quan nội tạng khác, thậm chí có thể suy giảm về nhân cách. Với người sử dụng rượu có ngâm quả thuốc phiện, khi xét nghiệm sẽ cho kết quả dương tính với ma túy”.

Tai hại là, nếu dùng rượu ngâm cây thuốc phiện với nồng độ đậm đặc và quá liều có thể gây ngộ độc dẫn đến chết người. Thực tế đã phản ánh rõ ràng tình trạng này. Công dụng của thần tửu thì chẳng thấy đâu, nhưng đã có không ít vụ ngộ độc rượu ngâm rễ cây thuốc phiện do sử dụng quá nhiều.

Biết nhưng khó xử lý

Có một sự thực là, bản thân những người trực tiếp… trồng cây anh túc cũng không hề biết gì về công dụng trên giời của thứ rượu này. Bản Mù của Sinh là người Mông. Hạt anh túc vẫn lén lút theo tay người Mông lên tận những đỉnh núi cao xa xôi hoặc khe suối hẻo lánh để mọc thành cây. Đương nhiên, họ không dám gieo nhiều hạt, mỗi khu vực chỉ vành ra một khoảnh, rắc hạt xuống rồi để đó kệ nó tự mọc. Đến dịp gần tết, họ tìm vào khu vực đó nhổ cây, rũ đất đem về phơi khô đợi thương lái lên thu mua. Vì trồng lẻ tẻ, lại chọn địa hình hiểm trở nên họ ít bị phát hiện. Mỗi vụ, Sinh bán cây thuốc phiện khô cũng được gần chục triệu đồng. Sinh thú thật: “Nuôi con lợn, con gà còn phải cho nó thóc gạo để ăn, trồng cây này chẳng cần chăm sóc gì mà lại được nhiều tiền. Tao biết làm thế này là không đúng nhưng tao có bán thuốc phiện đâu, chỉ bán cây ngâm rượu thôi mà”.

Sinh ngây thơ với lập luận của mình như cả bản Mông này ngây thơ khi vẫn lén lút trồng, lén lút sinh nhai từ loại cây này. Để đến nỗi, dù các ngành, các cấp ở tỉnh Yên Bái nhiều lần đồng loạt ra quân tiễu trừ cây thuốc phiện nhưng vẫn không thể diệt trừ tận gốc. Đại tá Đặng Trần Chiêu, Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái cho biết: “Thực hiện kế hoạch 138, UBND tỉnh đã giao cho Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, Công an tỉnh cùng với huyện Trạm Tấu và Mù Cang Chải kiểm tra rà soát, xử phạt những người trồng cây thuốc phiện. Tình trạng người dân trồng thuốc đã giảm nhiều. Qua 2 đợt rà soát của Công an tỉnh vừa qua, đã triệt phá được 2,15ha”.

Tuy nhiên, tình trạng người dân trồng lén lút trong các ruộng cải, ruộng ngô, tán cây to, trong khe núi và những vùng giáp ranh với tỉnh Sơn La vẫn tồn tại. Vì địa hình hiểm trở nên lực lượng chức năng gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát hiện và xử lý dứt điểm.Trước diễn biến phức tạp, tỉnh đã giao cho Công an tỉnh phải kiểm tra, thu giữ những trường hợp dùng thuốc phiện để ngâm rượu. Xử lý nghiêm những trường hợp mua bán và sử dụng loại rượu này. Mặc dù biết một số trường hợp ở Nghĩa Lộ và Trạm Tấu có buôn bán. Nhưng việc bắt giữ hết sức khó khăn vì người ta thường bán lén lút. Hầu hết họ biếu, sử dụng chung và bán cho những người quen nên việc bắt quả tang để xử lý gặp nhiều khó khăn.

Hạt giống cây thuốc phiện được giữ lại

Một vấn đề khác là, thực tế, những chất ma túy chỉ có trong nhựa thuốc phiện mà thôi, còn thân cây và đặc biệt là rễ nếu có cũng không nhiều nên không quy định xử lý những hành vi liên quan đến thân, rễ cây thuốc phiện. Theo quy định, các đối tượng vận chuyển từ 5kg quả khô thuốc phiện trở lên sẽ bị khởi tố hình sự, trong trường hợp Cơ quan Công an chứng minh được họ có mục đích mua bán. Điều đó có nghĩa là các trường hợp vận chuyển thân, rễ, lá thì chỉ xử phạt hành chính.

Thực tế, chỉ có một số tỉnh như Yên Bái ra văn bản nghiêm cấm mua bán, tàng trữ và sử dụng các sản phẩm từ rễ cây thuốc phiện. Vì vậy, tình trạng vận chuyển, buôn bán rượu ngâm cây thuốc phiện vẫn diễn ra ngày càng phức tạp, đặc biệt trong bối cảnh thị hiếu và tin đồn về thần dược tráng dương từ loại rượu này đang ngày càng lan rộng tới các thành phố lớn.

Có thể thấy rằng, chế tài xử lý chưa đủ mạnh, trong khi khoản lợi nhuận kiếm được từ việc sản xuất rượu ngâm các sản phẩm của cây thuốc phiện lại quá lớn nên việc sản xuất và mua bán loại rượu này vẫn diễn ra một cách âm ỉ. Điều đó, vô hình trung đã thúc đẩy cho việc tái trồng cây thuốc phiện.

Có lẽ, việc làm cho người dân hiểu rõ ràng hơn nữa việc trồng cây thuốc phiện - dù chỉ là bán ngâm rượu - là phạm pháp cũng quan trọng không kém việc “tố giác” tính năng thần dược giường chiếu là bịp bợm. Một khi người ta không còn lùng mua thứ rượu này nữa thì người dân cũng sẽ tự ý bỏ cây thuốc phiện đi. Nghĩ là nghĩ vậy nhưng với những gã đàn ông phàm tửu, ngu muội và dại dột thì đây cũng không phải là một việc dễ.

Vũ Minh Tiến