Nhiều bệnh nhân "vượt tuyến" lên bệnh viện Trung ương điều trị
	Hướng dẫn áp mã dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT tại trạm y tế xã

Còn nhiều bất cập…

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, y tế cơ sở bao gồm y tế thôn, bản, xã phường, quận, huyện, thị xã được coi là nền tảng, xương sống của hệ thống y tế; là “người gác cổng” của hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu, gần dân nhất. Song dù được kỳ vọng là nơi đi trước, đón đầu trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu và quản lý các bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng, song tình trạng khám, kê đơn cấp thuốc tại các trạm y tế xã, phường hiện vẫn còn nhiều bất cập, chưa thể thu hút người dân đến khám, chữa bệnh.

Bà Trương Thị Dịu đến trạm y tế phường Quỳnh Mai khám và đo huyết áp.

Có mặt tại Trạm y tế phường Quỳnh Mai (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), cả buổi chiều chúng tôi mới gặp 2 bệnh nhân ra khám, xin tư vấn cách sử dụng thuốc. Tự thấy huyết áp có dấu hiệu tăng, bà Trương Thị Dịu (65 tuổi, ở phường Quỳnh Mai) đã ra trạm y tế phường để nhờ bác sĩ đo huyết áp, khám cơ bản và nghe hướng dẫn uống thuốc.

Chia sẻ với chúng tôi, BS Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trạm trưởng Trạm y tế phường Quỳnh Mai, Hà Nội cho biết: Hiện Trạm y tế đang quản lý 325 người bệnh huyết áp, 112 người bệnh đái tháo đường,…trên địa bàn phường. Mặc dù trạm đã có 2 bác sĩ trực khám thường xuyên và được trang bị những máy móc cơ bản như: Máy đo huyết áp, test nhanh tiểu đường,….nhưng hàng tháng chỉ có khoảng hơn 10 bệnh nhân đến khám thường xuyên.

Cụ thể trong 6 tháng đầu năm 2018, chỉ có khoảng 16 bệnh nhân đến khám.“Bên cạnh công tác y tế dự phòng là chính, trạm y tế phường mới chỉ chủ yếu làm nhiệm vụ tiếp cận, điều tra, quản lý các ca bệnh trên giấy tờ chứ việc khám, chữa bệnh chưa thể đẩy mạnh”, bác sĩ Ánh Nguyệt nói.

Con số thống kê của Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đưa ra tại Hội nghị Nâng cao chất lượng trạm y tế xã, phường tổ chức mới đây cho hay, hiện nay trong số những bệnh nhân đến khám chữa bệnh tại tuyến Trung ương có tới hơn 35% bệnh nhân có thể điều trị được ở tuyến tỉnh, 20% có thể điều trị ở truyến huyện.

Đặc biệt, trong số các bệnh nhân đến khám, chữa bệnh ở tuyến tỉnh có tới 41% bệnh nhân có thể điều trị được ở tuyến huyện và 11% có thể điều trị được ở trạm y tế xã. Việc không tin tưởng chất lượng khám, chữa bệnh ở tuyến y tế cơ sở đã dẫn đến việc người dân ùn ùn kéo lên tuyến trên, gây quá tải trầm trọng cho tuyến trên.

Đặc biệt, phần lớn các trạm y tế chưa quản lý được các bệnh mạn tính, số lượng và chất lượng dịch vụ tại các cơ sở y tế tuyến đầu còn hạn chế, danh mục thuốc còn ít. Hiện nay trạm y tế xã, phường mới chỉ thực hiện được 50-70% các dịch vụ kỹ thuật, khoảng 40% danh mục thuốc theo phân tuyến...

Cùng với đó, hạn chế về nhân lực tại các trạm y tế hiện nay cũng khiến người dân chưa tin tưởng. Trong số 26 trạm y tế được chọn xây dựng thí điểm chỉ có 3 tỉnh là: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Yên Bái là có đầy đủ bác sĩ tại các trạm y tế; vẫn còn 8/26 trạm chưa có bác sĩ làm việc tại trạm; 9/26 trạm chưa có y sĩ y học cổ truyền, 7/26 trạm chưa có dược sĩ...

Một rào cản nữa cũng khiến bệnh nhân vượt tuyến là do tuyến y tế cơ sở chưa đảm bảo được quyền lợi của người có thẻ BHYT vì danh mục thuốc BHYT ở trạm y tế rất ít, thiếu nhiều loại thuốc cơ bản. Hơn nữa, một số trạm y tế không có bác sĩ nên cũng hạn chế việc chỉ định sử dụng các loại thuốc, một số thuốc điều trị các bệnh mạn tính như: Huyết áp, tiểu đường… cũng chưa được chỉ định ở tuyến xã.

Luân phiên bác sĩ tuyến Trung ương về các trạm y tế

Trước thực tế trên, Bộ Y tế đang triển khai xây dựng thí điểm đổi mới 26 trạm y tế xã, phường thuộc 8 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng. Các trạm y tế này được xây dựng theo hướng hoạt động theo nguyên lý y học gia đình với 6 nguyên tắc là: Liên tục – toàn diện – lồng ghép – phối hợp – dự phòng – gia đình – cộng đồng nhằm giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân một cách hiệu quả; và sắp tới sẽ nhân rộng ra tại tất cả các trạm y tế trên toàn quốc.

Theo đó, 26 trạm y tế được triển khai thí điểm, sẽ được trang bị đồng bộ từ giường, tủ, tủ quầy thuốc, bố trí trang bị máy siêu âm, xét nghiệm, X-quang... Với các trạm y tế chưa có bác sĩ thì sẽ cử bác sĩ tuyến trên luân phiên về làm việc khoảng 2-3 ngày/tuần/trạm; điều chuyển đi và đến một số y sĩ, điều dưỡng, dược sĩ trung học theo yêu cầu của các trạm... Tăng cường đào tạo nâng cao trình độ cho viên chức tại trạm...

Đặc biệt, Bộ Y tế cũng cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tuyến cuối của Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh về hỗ trợ các trạm y tế xã, phường, thị trấn nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho 4 tỉnh phía Bắc gồm: Huyện Bát Xát (Lào Cai); huyện Trấn Yên (Yên Bái); huyện Ba Vì, quận Hà Đông, Nam Từ Liêm (Hà Nội ), huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh)...

Minh Khuê