Lấy chất lượng đào tạo là kim chỉ nam

Chỉ 10 ngày sau khi giải phóng Thủ đô (10/10/1954), các trường học của Hà Nội đã tổ chức lễ khai giảng năm học đầu tiên sau giải phóng (năm học 1954-1955). Khi ấy, Hà Nội chỉ có 3 trường mầm non, 96 trường tiểu học, 4 trường phổ thông và một trường kỹ nghệ thực hành với chưa đầy một vạn học sinh (HS). Số lượng trường học chỉ đáp ứng được nhu cầu khoảng 20% HS trong độ tuổi trên địa bàn. Song vượt qua mọi khó khăn, ngành GD-ĐT Thủ đô từng bước xây dựng cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên ngày càng lớn mạnh. Đến nay, sau 60 năm, toàn thành phố có 2.557 trường học và cơ sở giáo dục; số lượng HS đã lên tới 1,6 triệu em; với 116.000 cán bộ GV, nhân viên. Quy mô cơ bản đáp ứng được nhu cầu học tập của người dân Thủ đô.

Theo ông Nguyễn Hữu Độ - Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, điều làm nên sự khác biệt lớn nhất của giáo dục Hà Nội hiện nay so với trước đây chính là chất lượng đào tạo. Cùng với việc phát triển tốt giáo dục đại trà, chất lượng giáo dục Thủ đô ngày càng được nâng cao và là một trong những địa phương dẫn đầu về số học sinh đạt giải trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, quốc tế. Những cái tên như Ngô Bảo Châu, Đàm Thanh Sơn,  Nghiêm Bá Trí, Phạm Mai Phương, Đặng Yến Lan, Trần Tiến Đạt và Đặng Anh Tú…. luôn là niềm tự hào của các thế hệ người Hà Nội. Bên cạnh đó, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ngày càng được tăng cường về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chất lượng từng bước được nâng lên. Tỉ lệ GV đạt chuẩn và trên chuẩn ngày càng cao. Xứng tầm với vị thế Thủ đô trong thời kỳ hội nhập, Hà Nội luôn tiên phong trong việc đổi mới phương pháp giáo dục, tạo bước đột phá về ứng dụng CNTT trong các hoạt động giảng dạy, học tập cùng với việc hoàn thành kết nối internet tới gần 100% số lượng trường học. Các mô hình học tập ngày càng đa dạng, với các loại hình trường phong phú, đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân Thủ đô.

Bên cạnh đó, ngành GD – ĐT Hà Nội còn làm tốt công tác tham mưu cho thành phố để có nhiều chính sách tốt cho vùng khó, rút ngắn dần khoảng cách giữa các trường ở địa bàn khó khăn với vùng thuận lợi, tạo cơ hội học tập bình đẳng cho HS Thủ đô. Đặc biệt, từ năm 2008, Hà Nội mở rộng về diện tích, đã đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của giáo dục Thủ đô khi quy mô giáo dục tăng gấp đôi, là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng trường học, giáo viên và HS.

Đây cũng là giai đoạn Hà Nội đối mặt với nhiều thách thức trong việc giữ vững và nâng cao chất lượng giáo dục bởi những khác biệt nhất định về điều kiện địa lý, kinh tế - xã hội ở các nhà trường và trên các địa bàn. Song vượt lên mọi khó khăn, giáo dục Thủ đô vẫn khẳng định được vị trí dẫn đầu cả nước về thành tích đào tạo giáo dục mũi nhọn. Cụ thể, năm 2008, Hà Nội mới có 88 giải quốc gia nhưng đến năm 2014 đã là 137 giải, trong đó có tới 8 trường THPT không chuyên cũng có HS giành giải quốc gia. Năm nay, HS Hà Nội đã gặt hái thành công liên tiếp trên đấu trường quốc tế với số huy chương Olympic quốc tế là 8 HCB và 6 HCV...

Hiện GD-ĐT Hà Nội đang đặt ra mục tiêu “Tất cả vì chất lượng giáo dục thực chất”, trong đó có mục tiêu xây dựng nhà trường 3 tốt “Quản lý tốt - dạy tốt - học tốt”.

Nơi khởi nguồn của nhiều phong trào thi đua

Không chỉ nằm trong tốp đầu về thực hiện các phong trào thi đua dạy và học, ngành GD-ĐT Hà Nội cũng là đơn vị đầu tiên của cả nước khởi xướng cuộc vận động “Dân chủ - kỷ cương – tình thương – trách nhiệm” từ năm 1988 và sau đó 5 năm, Bộ GD-ĐT và Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã chỉ đạo cuộc vận động trở thành một phong trào cho ngành giáo dục cả nước. “Dân chủ - kỷ cương -tình thương - trách nhiệm” không chỉ đơn thuần là một cuộc vận động, một phong trào, mà còn đi sâu vào mỗi nhà trường, mỗi người thầy, hình thành nên văn hóa của các nhà trường. Cho đến nay, cuộc vận động đã trở thành nếp sống, nếp nghĩ đối với các thầy cô giáo Thủ đô nhằm giúp môi trường sư phạm trở nên dân chủ, cởi mở hơn, phát huy được sự chủ động, sáng tạo trong công tác giáo dục.

Một trong những cuộc vận động khác  mang nét riêng Hà Nội được phát động từ hơn chục năm trước có sức lan tỏa rất lớn đó là “Nhà giáo Hà Nội đỡ đầu HS nghèo, HS có hoàn cảnh khó khăn”, nhằm cải thiện chất lượng dạy học đồng thời góp phần giảm tỷ lệ HS bỏ học trong bối cảnh điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn. 5 năm gần đây, đã có hơn 8.200 lượt HS được nhận sự đỡ đầu, tổng số tiền mà các thầy, cô giáo hỗ trợ HS lên tới hơn 7 tỷ đồng. Tinh thần của cuộc vận động này đã được Bộ GD-ĐT lồng ghép trong cuộc vận động “Quyên góp, hỗ trợ giáo dục miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn” theo tinh thần “3 đủ” - bảo đảm cho mọi HS đều đủ ăn, đủ mặc và đủ sách vở vào mỗi dịp khai giảng. 60 năm qua, ngành giáo dục Thủ đô đã có 238 anh hùng game bài uy tín , nhà giáo nhân dân và NGƯT.

Hiện GD-ĐT Hà Nội đang đặt ra mục tiêu “Tất cả vì chất lượng giáo dục thực chất” trong đó có mục tiêu xây dựng nhà trường 3 tốt “Quản lý tốt – Dạy tốt – Học tốt”. Khó có thể kể hết những phong trào thi đua, những thành tích của ngành giáo dục Thủ đô  suốt 60 năm qua, nhưng có thể khẳng định, giáo dục Hà Nội đã làm được theo đúng lời Bác Hồ dạy: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt”.

Kim Thoa