Theo số liệu thống kê, trong 10 năm (2012-2022) trên địa bàn Thành phố có tổng số 481.920 đám cưới được tổ chức. Trong đó, số đám cưới thực hiện theo quy định là 437.153, đạt 90,71%. Số đám cưới theo mô hình mới, hiệu quả, tiết kiệm là 64.435, đạt 13,37%. Số đám cưới không thực hiện theo quy định chiếm khoảng 5,34%.

Nhìn chung, sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 11, đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và tầng lớp nhân dân, góp phần từng bước đưa Chỉ thị đi vào cuộc sống.

Cặp đôi Ngọc Mai và Thái Linh (Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm) tổ chức đám cưới gọn nhẹ trong nội bộ gia đình.

Tại phường Đức Thắng, quận Bắc Từ Liêm, thực hiện Chỉ thị 11, Chi bộ Tổ dân phố số 6 đã kịp thời phổ biến, quán triệt, triển khai tổ chức thực hiện đến cán bộ, đảng viên trong Chi bộ để vận động nhân dân của Tổ dân phố tích cực thực hiện. Trong đó, đưa nội dung thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới vào Hội nghị đại biểu nhân dân, quy ước của Tổ dân phố để cùng triển khai.

Quá trình thực hiện, Tổ dân phố, Ban công tác Mặt trận, các đoàn thể đã tổ chức thành các đoàn đến trực tiếp gia đình có con, em chuẩn bị lập gia đình, kịp thời tuyên truyền mọi người trong gia đình thực hiện tốt Chỉ thị 11 của Thành ủy.

Qua tuyên truyền, vận động, giải thích rõ những mặt hạn chế của phong tục, tập quán cũ, thấy rõ sự tiến bộ, văn minh của Chỉ thị 11, gần 10 năm qua, trên địa bàn Tổ dân phố số 6 đã có 23 đám cưới diễn ra đúng thủ tục pháp luật, tiến hành các nghi thức hôn lễ “vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm”; không tổ chức mời khách trong giờ làm việc, tổ chức tiệc cưới nhiều lần ở những nơi tốn kém, không phù hợp với đời sống, mức thu nhập của cộng đồng dân cư...

“Việc cưới xin, dựng vợ gả chồng trong xã hội ta từ trước tới nay là một việc hệ trọng. Song nhận thức sâu sắc Chỉ thị 11 của Thành ủy, việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới đã được cán bộ, đảng viên và nhân dân Tổ dân phố số 6 thực hiện và tiếp tục trở thành nền nếp”, ông Lê Như Ngọc, Bí thư Chi bộ - Trưởng Ban Công tác Mặt trận Tổ dân phố số 6 cho biết.

Là một huyện thuộc ngoại thành nhưng Quốc Oai đang thực hiện tốt Chỉ thị 11 với 15.212 đám cưới thực hiện theo nếp sống văn minh (chiếm 95,9%) sau 10 năm. Trong đó, xã Phượng Cách, Quốc Oai là một trong những địa phương đã có chuyển biến tích cực về thực hiện Chỉ thị 11.

Trước thời điểm ban hành Chỉ thị 11-CT/TU, tại xã Phượng Cách, không ít nhà vẫn còn nhiều thủ tục nặng nề, khi gia đình có việc cưới đều tổ chức ăn uống linh đình, dài ngày, kèm theo nhiều hủ tục lạc hậu gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc. Một số đám cưới có xu hướng phô trương, vụ lợi. Đặc biệt, việc ăn uống tràn lan dễ gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm tập thể, hiện tượng cờ bạc trá hình trong đám cưới làm mất trật tự an ninh.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Công chức văn hóa - xã hội, xã Phượng Cách cho biết: “Việc thực hiện Chỉ thị số 11-CT/TU đã được quần chúng nhân dân, trong đó có các đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức tích cực hưởng ứng góp phần phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp được phát huy; hạn chế và từng bước loại bỏ hủ tục lạc hậu; xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới. Hầu hết các lễ cưới ở địa phương đã giảm được các tập tục nghi lễ rườm rà, nặng tính phô trương lãng phí; tục lệ thách cưới về tiền mặt cũng như các vật chất khác đã giảm dần”.

Đặc biệt trong thời gian diễn ra dịch bệnh Covid-19, toàn bộ các đám cưới trên địa bàn Thành phố đều được dừng, hoãn, hủy, giảm quy mô, không có đám cưới tảo hôn, không có đám cưới vi phạm pháp luật. Chỉ trong 3 tháng mùa dịch, chính quyền, đoàn thể trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm đã vận động 46 hộ gia đình hoãn tổ chức đám cưới, chuyển cưới sang báo hỷ.

Tại huyện Quốc Oai, có những gia đình đã đặt cỗ, mời khách nhưng sau đó chấp nhận thiệt hại về kinh tế để làm đơn giản với tinh thần toàn dân chống dịch. Quận Thanh Xuân cũng đã khen thưởng đột xuất 50 hộ gia đình trên địa bàn thực hiện tốt nếp sống văn minh trong cưới hỏi. Tại xã Hải Bối huyện Đông Anh, nhiều cặp đôi không tổ chức đám cưới như tập quán mà chỉ báo hỷ, có nhiều gia đình làm lễ ăn hỏi, đón dâu cùng một ngày...

Để triển khai hiệu quả, việc thực hiện Chỉ thị 11 đã gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, kết hợp phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”, “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa” với việc thực hành tiết kiệm trong tổ chức cưới, lấy đó làm những tiêu chuẩn cơ bản để công nhận các danh hiệu văn hóa.

Bên cạnh đó, Chỉ thị 11 còn gắn với với Chương trình số 04 của Thành ủy Hà Nội (khóa XV, XVI), Chương trình số 06-CTr/TU giai đoạn 2021-2025 về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng Người Hà Nội thanh lịch, văn minh”. 30/30 quận, huyện, thị ủy đã cụ thể hóa thành nghị quyết chuyên đề của địa phương và quán triệt nội dung Chương trình đến cấp ủy Đảng, chính quyền xã, phường, thị trấn lãnh đạo, triển khai thực hiện.

Mặc dù đã có những chuyển biến tích cực, song ở nhiều nơi, nhất là địa bàn nông thôn với nhiều phong tục, tập quán địa phương, dòng họ còn nặng nề nên quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị 11 gặp nhiều khó khăn, vẫn còn những trường hợp tổ chức với số lượng khách mời vượt quá quy định.

Thời gian tới, việc thực hiện Chỉ thị 11 cần có sự sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với từng đặc thù của địa phương; chú trọng xây dựng và nhân rộng các mô hình hay; kịp thời biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân thực hiện tốt để tạo sức lan tỏa và sự vào cuộc của toàn xã hội./.