Hóa đơn điện tử: Giải pháp hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp
	Đề xuất bắt buộc doanh nghiệp dùng hóa đơn điện tử thay hóa đơn giấy

Theo Bộ Tài chính, sau gần 7 năm thực hiện NĐ 51 về hoá đơn và các văn bản hướng dẫn, đã chuyển đổi phương thức phát hành, quản lý hóa đơn của doanh nghiệp (DN) từ cơ chế “mua hóa đơn của cơ quan thuế” sang cơ chế “DN tự đặt in, tự in hóa đơn” để sử dụng và chuyển đổi phương thức quản lý hóa đơn (giấy) của cơ quan thuế bằng việc phân quyền cho Cục Thuế các địa phương được đặt in hóa đơn bán cho các tổ chức, cá nhân không phải là DN nhưng có hoạt động kinh doanh. Quy định tại NĐ 51 đã tạo ra sự đổi mới trong việc trao quyền tự chủ về hóa đơn cho các DN, góp phần cải cách thủ tục hành chính, nâng cao trách nhiệm của cơ quan thuế địa phương trong công tác quản lý hóa đơn.

Dự kiến từ mùng 1.8.2018 sẽ áp dụng mô hình hóa đơn điện tử (ảnh minh họa).

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đánh giá của Bộ Tài chính cho hay, NĐ 51 về hoá đơn đã bộc lộ những hạn chế, bất cập. Đáng chú ý trong số đó là quy định về in, phát hành, sử dụng hóa đơn của NĐ 51 áp dụng đối với hóa đơn giấy đã không còn phù hợp với bối cảnh triển khai thủ tục hành chính điện tử theo Nghị quyết số 36a/NQ-CP và Chỉ thị số 26/CT-TTg, với nội dung cơ bản thực hiện hoá đơn, chứng từ điện tử trong năm 2018 đối với toàn nền kinh tế. NĐ 51 chưa tạo điều kiện pháp lý đầy đủ cho việc triển khai rộng rãi, phổ biến áp dụng hoá đơn điện tử trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Với việc sử dụng hoá đơn giấy phổ biến nên một số đối tượng lợi dụng sự thông thoáng của Luật DN trong thủ tục thành lập DN để thành lập nhiều DN, hoặc mua lại DN, thực tế không kinh doanh nhưng được sử dụng hóa đơn, xuất hóa đơn khống, sử dụng hóa đơn lòng vòng để khấu trừ, hoàn khống thuế giá trị gia tăng hoặc rút tiền thanh toán từ ngân sách nhà nước, hoặc không kê khai nộp thuế để trốn thuế... Vì vậy, việc sửa đổi NĐ 51 bằng NĐ về hóa đơn (sửa đổi) là phù hợp với xu thế của thời đại.

Theo đó, Nghị định về hoá đơn (sửa đổi) sẽ quy định chính về hoá đơn điện tử trên cơ sở kế thừa những quy định chung về hóa đơn đã được quy định tại NĐ 51, 04 và pháp quy hóa một số nội dung đã được hướng dẫn tại Thông tư số 39/2014/TT-BTC, Thông tư số 32/2011/TT-BTC và Quyết định số 1209/QĐ-BTC của Bộ Tài chính. Cụ thể, về loại, hình thức và nội dung hóa đơn, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ cho quy định như tại Nghị định 51, 04 nhưng có chi tiết hơn do đưa một số nội dung đã được hướng dẫn tại Thông tư của Bộ Tài chính lên Nghị định. Trong đó, nhằm đáp ứng yêu cầu của Chỉ thị số 26/CT-TTg là cơ bản thực hiện hoá đơn, chứng từ điện tử trong năm 2018, Bộ Tài chính đề xuất dự kiến mở rộng đối tượng áp dụng Hóa đơn điện tử của DN (nhóm 4) và đối tượng áp dụng Hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (nhóm 5).

Đồng thời, để phát triển mở rộng việc sử dụng hóa đơn điện tử thì cần hạn chế các đối tượng đặt in, tự in hóa đơn, theo đó tại dự thảo Nghị định quy định, từ năm 2018 các DN, tổ chức không thực hiện đặt in hóa đơn, cơ quan thuế thực hiện đặt in hóa đơn để bán cho các DN mới thành lập, hộ, cá nhân kinh doanh. Việc bán hóa đơn cho DN mới thành lập thực hiện trong thời gian 6 tháng và trong thời gian này cơ quan thuế sẽ hỗ trợ, hướng dẫn DN để chuyển sang áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Đối với một số trường hợp không có nhu cầu mua hóa đơn quyển mà sử dụng ít thì đề xuất cơ quan thuế sẽ cấp lẻ hóa đơn do cơ quan thuế tự in để sử dụng.

Riêng đối với các hàng hóa, dịch vụ đặc thù sử dụng tem, vé, thẻ là hóa đơn đặc thù có ghi mệnh giá thì các DN, tổ chức vẫn thực hiện đặt in tem, vé, thẻ để sử dụng như hiện hành. Giao Bộ Tài chính hướng dẫn những trường hợp đặc thù phải sử dụng hóa đơn đặt in. Những hóa đơn do tổ chức đã đặt in trước ngày 01/01/2018 thì được tiếp tục sử dụng trong năm 2018 và giao Bộ Tài chính có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử của DN hoặc hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế. Các tổ chức, DN kinh doanh trong các lĩnh vực siêu thị, trung tâm thương mại sử dụng hóa đơn tự in trực tiếp từ máy tính tiền và định kỳ chuyển dữ liệu cho cơ quan thuế.

Sau khi chỉnh sửa từ những ý kiến đóng góp của các bộ, ngành, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp sẽ tiến hành trình Chính phủ. Nếu được thông qua, dự kiến NĐ sẽ có hiệu lực từ 1/8/2018.

H.Phạm - Q.Chi