Chương Mỹ: Tích cực chuyển đổi mô hình sản xuất rau Vietgap
	Trăm cách đối phó với thực phẩm bẩn

Đẩy mạnh phát triển mô hình rau an toàn

Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội (NN&PTNT), hiện TP Hà Nội có khoảng 12.000ha canh tác rau, được phân bố đồng đều tại 22 quận, huyện, thị xã. Tuy nhiên, nhiều địa phương do lối canh tác cũ, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống và lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật cho nên năng suất, chất lượng nông sản không cao. Cùng với đó, chi phí giống cây, thuốc bảo vệ thực vật lớn, dẫn đến hiệu quả kinh tế thấp, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Mô hình trồng rau an toàn theo hướng công nghệ cao được Hà Nội chú trọng phát triển.

Với lợi thế về đất đai, thị trường, công nghệ… để giải bài toán trên, thời gian qua TP Hà Nội cùng với Sở NN&PTNT, các cơ quan đoàn thể đã triển khai nhiều mô hình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap, rau hữu cơ mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Thậm chí, ở nhiều địa phương, việc trồng rau an toàn được xác định là hướng phát triển sản xuất nông nghiệp chủ lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở hướng làm giàu cho người dân. Ví dụ như tại huyện Gia Lâm, diện tích trồng rau mỗi vụ hiện nay đã lên đến hơn 720ha, riêng vụ đông năm 2018, diện tích trồng rau an toàn đã lên tới 900ha.

Hà Nội phát triển mạnh mẽ các mô hình trông rau an toàn

Trước đó, năm 2009 nếu như trên toàn huyện Gia Lâm không có diện tích trồng rau nào đủ điều kiện chứng nhận an toàn, thì đến nay, diện tích được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm trong trồng rau là gần 398ha, diện tích được cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP là 25ha.

Qua quá trình xây dựng các vùng rau an toàn, bản thân các hộ nông dân được nâng cao kiến thức, kỹ năng về an toàn thực phẩm. Nhờ đó, số doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm rau an toàn trên địa bàn huyện đã tăng từ 7 doanh nghiệp năm 2016, thì hiện nay số doanh nghiệp này đã tăng lên con số 16; cùng với đó, số lượng rau xanh tiêu thụ qua hợp đồng từ 3 tấn/ngày (năm 2016) đã tăng lên 16 tấn/ngày (năm 2018).

Không chỉ có huyện Gia Lâm mới có sự thay đổi lớn trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ rau an toàn, mà huyện Sóc Sơn, Phúc Thọ… cũng cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ từ việc triển khai mô hình này.

Cụ thể, tại địa bàn huyện Sóc Sơn ngày càng nhiều các mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung, vùng sản xuất chuyên canh được ra đời như tại xã: Đông Xuân, Mai Đình, Thanh Xuân… hiện diện tích gieo trồng của toàn huyện lên tới 1.450ha. Trong đó, diện tích trồng rau theo quy trình sản xuất an toàn, VietGap, hữu cơ vào khoảng 430ha; diện tích còn lại cũng được sản xuất theo hướng an toàn…

Theo đại diện Sở NN&PTN Hà Nội, cùng với sự vào cuộc tích cực của các cấp ngành, sự chủ động của người dân trong việc thay đổi tư duy trồng trọt, tính đến thời điểm hiện tại trên địa bàn TP Hà Nội đã có hơn 5.000ha diện tích rau được chứng nhận an toàn thực phẩm, hơn 300ha rau đạt tiêu chuẩn VietGap và hàng trăm ha trồng rau hữu cơ. Đặc biệt, từ kết quả trên cũng cho thấy, hiện tỷ lệ người tiêu dùng sử dụng thuốc thảo mộc, sinh học trong trồng rau xanh ở Hà Nội đã tăng lên và đạt khoảng 60%; người nông dân đã tuân thủ đúng thời gian cách ly khi thu hoạch sản phẩm…

Tăng cường kết nối giao thương

Cùng với việc đẩy mạnh triển khai các mô hình trồng rau an toàn, để đảm bảo cho việc cung cấp, tạo thuận lợi cho đầu ra được ổn định, bền vững, xây dựng các chuỗi cung cấp rau, thịt an toàn cho TP Hà Nội. Thời gian qua, TP Hà Nội đã giao Sở NN&PTNT, Sở Công Thương… tích cực triển khai, xây dựng các chương trình kết nối giao thương, kết nối nông sản với các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Đến thời điểm hiện tại, TP Hà Nội đã kết nối giao thương với 50 tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó có 21 tỉnh, thành phía Bắc; Hà Nội đã xây dựng được 461 chuỗi kết nối nông sản, trong đó có 194 chuỗi đã được xác nhận chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn.

Có thể thấy, việc kết nối đưa nông sản an toàn từ các tỉnh, thành phố về Hà Nội là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh nguồn cung cấp nông sản, rau an toàn cho TP Hà Nội từ nguồn cung của thành phố là chưa đủ. Theo các chuyên gia kinh tế, thời gian tới Hà Nội cần tiếp tục hỗ trợ phát triển chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm nhằm kiểm soát chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm, điều tiết hài hòa lợi ích giữa các khâu để chứng minh và truy tìm nguồn gốc; đồng thời chú trọng xây dựng thương hiệu cho nông sản nói chung và rau an toàn nói riêng. Trong đó, việc đầu tư máy móc, công nghệ hiện đại, nâng cao giá trị sản phẩm có vai trò hết sức quan trọng.

Tuy nhiên, hiện nay một trong những vấn đề khó khăn đối với việc sản xuất, kinh doanh rau an toàn nói riêng và các sản phẩm nông sản an toàn theo chuỗi nói chung là cần phải có nguồn vốn lớn. Trong khi đó, hệ thống hỗ trợ, phân phối sản phẩm nông sản chưa đủ mạnh, giá thành sản phẩm còn cao... gây khó khăn cho doanh nghiệp khi đầu tư vào lĩnh vực này.

Một trong những khâu yếu trong việc phát triển hệ thống rau an toàn, nông sản an toàn đó chính là sự hoạt động kém hiệu quả của các hợp tác xã nông nghiệp, tại nhiều nơi mô hình này hầu như không đảm nhiệm được vai trò trong tiêu thụ rau an toàn, trong khi đó việc thành lập mới các hợp tác xã tiêu thụ rau an toàn đạt hiệu quả lại không dễ; mối liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân cũng thiếu chặt chẽ, không hài hòa lợi ích giữa các bên, hợp đồng thường bị phá vỡ... nên chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn tham gia liên kết chuỗi.

Trước những khó khăn trên, để mô hình trồng rau an toàn trên địa bàn TP Hà Nội phát triển mạnh hơn nữa, ông Chu Phú Mỹ, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, thời gian tới Sở sẽ phối hợp với các địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nhân rộng mô hình trồng rau an toàn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; đẩy mạnh việc chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về phòng trừ sâu bệnh theo hướng giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng thuốc thảo mộc để phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng.

Bên cạnh đó, tập trung phát triển chuỗi sản xuất, tiêu thụ rau an toàn truy xuất nguồn gốc đến hộ gia đình gắn với hệ thống bảo đảm có sự tham gia của người sản xuất, người kinh doanh, người tiêu dùng; siết chặt công tác quản lý vật tư nông nghiệp ở tất cả các khâu. Để thực hiện được việc này, Sở NN&PTNT sẽ tham mưu thành phố có thêm cơ chế, chính sách về sản xuất, tiêu thụ rau an toàn, theo hướng hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp phát triển hệ thống cửa hàng, điểm bán lẻ rau an toàn; chuyển giao, tập huấn kỹ thuật cho nông dân sản xuất tốt hơn.

Đỗ Đạt