Tại Phiên họp thứ 33, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2023; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2024.

Đề cập đến giá vé máy bay, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Bộ Giao thông vận tải và Bộ Tài chính trả lời dứt khoát, còn tăng nữa không và đến bao giờ hết tăng, việc này ảnh hưởng đến kinh tế, du lịch thế nào?

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị làm rõ việc giá vé máy bay tăng cao. Ảnh: Quốc hội.

Phát biểu giải trình, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo Cục Hàng không dân dụng đánh giá giá vé toàn bộ cả Việt Nam và thị trường quốc tế.

Đối với Việt Nam lấy giá vé của Việt Nam Airlines, trong giai đoạn tháng 4 giá vé bình quân từ 0,08-0,12 USD/km, tại Thái Lan lấy đường bay Bangkok đến Phuket giá vé từ 0,1-0,29 USD/km, tại Trung Quốc lấy giá vé bình quân Thượng Hải đi Quảng Châu là 0,27-0,3 USD/km.

Về mức tăng, ông Nguyễn Danh Huy cho biết, mức tăng bình quân của Việt Nam Airlines so với cùng kỳ tăng từ 14 - 20% trên các đường bay. Điều này có 4 nguyên nhân chính.

Đó là do giá nhiên liệu và chênh lệch tỷ giá tăng 8%, vì toàn bộ cấu thành chi phí giá của hàng không 65-70% từ nhiên liệu. Đồng thời, trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam triệu hồi động cơ của hãng Pratt and Whitney. Đối với Việt Nam, đội bay ảnh hưởng đến 33 máy bay và chủ yếu là A321 và A320, đều phải dừng hoạt động và bắt buộc các hãng hàng không phải thuê ướt. Thuê ướt bao gồm thuê cả máy bay, cả phi công và cả tổ bay, chi phí đều tăng cao trong lúc thị trường khan hiếm.

Đồng thời, trong tháng 4 nhu cầu đi lại người dân lên rất cao. Theo nghiên cứu của Cục Hàng không và tổng hợp thống kê, đối với giá vé máy bay nếu mua trước sớm từ 1 đến 2 tháng, thì giá vé đều giảm so với mức bình quân, còn mua càng sát ngày thì giá vé càng cao. Vừa qua, nhu cầu đi lại của hành khách, chủ yếu du lịch đều mua sát giờ và đều giá tăng cao khoảng 20%.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, về chính sách vé, đối với đường bay Thái Lan, vừa qua Thái Lan có chính sách giảm gần như triệt để các phí đối với hàng không, phí cất hạ cánh, phí điều hành bay đều giảm gần như về 0 để kích cầu du lịch.

“Còn xu hướng chung theo đánh giá IATA, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cũng như Hiệp hội Vận tải hàng không Châu Á thì giá vé máy bay trên thế giới trong thời gian tới tiếp tục tăng cao, và đặc biệt như Singapore hiện nay đang dự tính áp đặt phát thải carbon 40 - 60 USD/1 tấn khí thải. Đối với ngành Hàng không trên thế giới, công nghệ để nghiên cứu thương mại hóa các nhiên liệu sạch hiện nay đối với hàng không là chưa thành công, do vậy xu hướng tiếp tục tăng”, Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cho biết.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy giải thích lý do giá vé máy bay tăng cao. Ảnh: Quốc hội.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, cơ quan này đã ban hành các quy định rà soát lại toàn bộ chi phí với kê khai giá và yêu cầu tăng các chuyến bay, chuyến bay về đêm và dùng máy bay thân rộng trong điều kiện thiếu máy bay thân hẹp. Tuy nhiên, máy bay thân rộng thì đáp ứng nhu cầu đi lại, nhưng chi phí tăng cao.

“Chúng tôi yêu cầu tiết kiệm tối đa, tiết giảm tối đa các chi phí của các hãng hàng không, đồng thời sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách giảm các loại phí để đảm bảo nhu cầu đi lại của người dân và chi phí hợp lý nhất”, ông Huy nói.

Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cũng khẳng định, việc giá vé máy bay tăng cao có ảnh hưởng đến du lịch. Một trong các giải pháp được Bộ Giao thông vận tải đưa ra để giải quyết nhu cầu đi lại của người dân là tăng cường mở các loại tàu khu đoạn và đưa vào khai thác những chuyến tàu mới.

Ví dụ như Hà Nội mở ra tàu SE19, SE20 để phục vụ từ Hà Nội đi Đà Nẵng, tất cả các chặng du lịch; đối với Sài Gòn thì khai thác tàu SE21, SE22 chạy từ Sài Gòn ra Đà Nẵng...

Cũng theo ông Huy, đối với vận tải hành khách với cự ly dưới 1.000 cây số, thì đường sắt chi phí vẫn là hợp lý nhất, còn thị phần trên 1.000 cây số mới là hàng không. Hiện nay Bộ Giao thông vận tải đang đẩy mạnh việc khai thác hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có, đồng thời đầu tư các tuyến đường sắt mới, để về lâu dài tái cơ cấu thị phần vận tải hành khách một cách hợp lý, bền vững nhất.