“Truyện Kiều” một danh tác tinh hoa

Tác phẩm "Truyện Kiều" của Đại thi hào Nguyễn Du là một kiệt tác văn học của dân tộc Việt Nam. Hơn một thế kỷ qua, Truyện Kiều đã lần lượt được dịch và giới thiệu bằng 20 ngôn ngữ với 35 bản dịch. Trong đó, với một số ngôn ngữ lại có nhiều bản dịch khác nhau, ví dụ như tiếng Pháp có 6 bản dịch, tiếng Trung có 3 bản dịch... Với tiếng Nga, trước đây, đã từng có hai bản dịch, nhưng vì nhiều lý do khác nhau nên các bản dịch này vẫn chưa đạt tới sự hoàn chỉnh.

Bìa cuốn "Truyện Kiều" bằng tiếng Nga

Bản dịch "Truyện Kiều" sang tiếng Nga lần này là công trình tập thể của nhóm dịch giả Việt - Nga như Phó Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng; dịch giả Đoàn Tử Huyến và Vũ Thế Khôi, nhà thơ Vasili Popov (Nga) - nhà Việt Nam học người Nga, PGS ngôn ngữ học Anatoli Socolov, được thực hiện từ năm 2013.

Tác phẩm này được dịch trên cơ sở văn bản tập khảo đính "Truyện Kiều" của GS Nguyễn Thạch Giang tái bản tại Việt Nam lần thứ 7, dịch sang tiếng Nga vẫn mang tên Kiều và có tên thứ hai là “Đoạn trường tân thanh”. Trong quá trình dịch, nhóm dịch giả tuân thủ nguyên tắc bám sát với nguyên bản, nhằm chuyển tải trọn vẹn nội dung Truyện Kiều mà không làm mất đi vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm. "Truyện Kiều" phiên bản tiếng Nga gồm 340 trang, khổ 15x23cm, được in với số lượng 5.000 cuốn.

Đây được đánh giá là hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 250 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2015). Đồng thời là nhịp cầu văn hóa giữa Liên bang Nga và Việt Nam, giúp bạn đọc và nhân dân Nga hiểu hơn về đất nước, con người và tâm hồn Việt Nam.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng, khi tiến hành chuyển ngữ "Truyện Kiều", các dịch giả không chỉ phải vượt qua rào cản ngôn ngữ thông thường, mà phải vượt qua sức ép từ vô số thành ngữ, tục ngữ, tiếng địa phương, điển cố và các danh xưng hơn hai trăm năm về trước. Mục đích cuối cùng phải đạt tới là làm sao để có một bản dịch nghĩa sát với nguyên bản, một bản dịch thơ hoàn chỉnh, chuyển tải được trọn vẹn nội dung Truyện Kiều mà không làm mất đi vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm nổi tiếng bậc nhất trong văn học Việt Nam.