Cụ thể, bị cáo Trần Văn Nam, Trần Thanh Liêm và 20 bị cáo khác bị truy tố tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Ba bị cáo bị truy tố về tội “Tham ô tài sản” gồm: Võ Hồng Cường (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Hưng Vượng), Trần Đình Như Ý (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Phát Triển) Nguyễn Thục Anh (con gái bị cáo Nguyễn Văn Minh).

Ba bị cáo bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và tội “Tham ô tài sản” gồm: Nguyễn Văn Minh (Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương - gọi tắt là Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương), Trần Nguyên Vũ (Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương) và Huỳnh Thanh Hải (Phó Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương).

Phiên tòa do Thẩm phán Vũ Quang Huy làm chủ tọa. Trong vụ án này, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xác định bị hại là Tổng công ty Sản xuất và Xuất nhập khẩu Bình Dương. Những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, bao gồm Tỉnh ủy Bình Dương, Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương, Sở Tài chính tỉnh Bình Dương, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bình Dương…

Bị cáo Trần Văn Nam (trái) và Trần Thanh Liêm.

Theo cáo trạng, bị cáo Trần Văn Minh làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh nhưng ông Minh và người thân còn lập các công ty “sân sau” gồm: Tân Thành, Công ty TNHH Phát Triển, Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Phú.

Năm 2011, Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương xin được giao 2 mảnh đất tại Khu liên hợp tỉnh gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Sau khi hồ sơ đến cơ quan thuế, bị can Lê Văn Trang, nguyên Cục trưởng Cục Thuế cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 52.000 đồng/m2.

Viện kiểm sát cho rằng, nhóm bị can tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt. Trong đó, ông Trần Văn Nam bị cáo buộc biết sai nhưng “vẫn giao đất”, gây thiệt hại 761 tỷ đồng.

Năm 2015, khi bắt đầu phải cổ phần hóa, Tỉnh ủy ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Công ty Impco (ban đầu là công ty con của Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương nhưng từ năm 2016 trực thuộc Tỉnh ủy); còn khu đất 145ha dự kiến xây sân golf được yêu cầu phải giữ lại. Tuy nhiên, các bị can trong vụ án làm ngược lại, với động cơ chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất.

Tại khu 43ha, bị cáo Nguyễn Văn Minh thống nhất với con rể là bị can Nguyễn Đại Dương cùng các đồng phạm bán trái phép bằng cách mang đi góp vốn liên doanh tại Công ty Tân Phú. Cụ thể, Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương góp 60 tỷ đồng vào Tân Phú tương ứng 30% cổ phần; Công ty Âu Lạc của Dương góp 70% còn lại.

Sau đó, Nguyễn Văn Minh bán khu đất này cho Công ty Tân Phú với giá 250 tỷ đồng. Tiếp đến, Công ty Xuất nhập khẩu Bình Dương cũng bán nốt 30% cổ phần của mình tại Tân Phú cho Công ty Âu Lạc với giá 161 tỷ đồng.

Như vậy, Công ty Âu Lạc của Dương “thâu tóm” 43ha đất nhà nước với chi phí 411 tỷ đồng. Tài sản này sau đó được bán cho Công ty Kim Oanh của bà Đặng Thị Kim Oanh (sinh năm 1970, ở thành phố Hồ Chí Minh).

Cơ quan tố tụng cáo buộc, giá trị khu 43ha tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2019 là 1.335 tỷ đồng nên các bị can gây thiệt hại 984 tỷ đồng (1.335 tỷ trừ 411 tỷ Âu Lạc đã trả).

Các bị cáo còn làm trái các quy định của pháp luật khi không xác định lại giá trị quyền sử dụng khu “đất vàng” 145ha khi cổ phần hóa doanh nghiệp, dẫn đến việc ông Nguyễn Văn Minh cùng các đồng phạm gây thất thoát cho Nhà nước số tiền đặc biệt lớn là hơn 4.030 tỷ đồng.

Cáo buộc còn cho rằng, với mục đích tạo nguồn tiền để hoàn ứng khoản tiền lớn do đã sử dụng trước đó trái nguyên tắc tài chính và tạo điều kiện để 2 công ty “sân sau” có quyền lợi của cá nhân và người thân trong gia đình, ông Nguyễn Văn Minh đã ban hành chủ trương, quyết định và chỉ đạo, cùng các bị can khác chiếm đoạt hơn 815 tỷ đồng.

Bị cáo Nguyễn Văn Minh bị cho là đã trực tiếp gây thất thoát cho Nhà nước hơn 5.015 tỷ đồng, phạm tội với vai trò chủ mưu.