Thông đồng, dìm giá...

Cơ quan công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Loan (sinh năm 1970), Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Dược phẩm Vimedimex cùng 7 bị can khác để điều tra các vi phạm về hoạt động bán đấu giá tài sản. Trong số này có một số cá nhân làm việc tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đông Anh, Công ty Cổ phần Thẩm định giá và đầu tư Hà Nội cùng bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, theo Điều 356 Bộ luật Hình sự. Các bị can này bị điều tra do có hành vi thông đồng hạ giá khởi điểm đất đấu giá tại Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất đấu giá phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, với thiệt hại ban đầu được xác định khoảng 200 tỷ đồng.

Phối cảnh dự án Helianthus Center Red River được giới thiệu.

Theo kết quả điều tra ban đầu, vào tháng 8/2020, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đông Anh tổ chức đấu giá khu đất ở xã Tiên Dương, huyện Đông Anh. Qua thẩm định, Công ty Thẩm định giá và đầu tư Hà Nội xác định khu đất này có giá trị khoảng 500 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau đó, các bị can lập khống 12 phiếu khảo sát đưa vào hồ sơ thẩm định và hạ giá trị khu đất còn xuống 300 tỷ đồng (trị giá hơn 17 triệu đồng/m2). Theo Cơ quan điều tra, bị can Nguyễn Thị Loan đã lập nhiều Công ty làm “quân xanh, quân đỏ” tham gia đấu giá khu đất trên. Cuộc đấu giá có 3 đơn vị tham gia, đều có mối quan hệ mật thiết với Công ty Cổ phần tập đoàn dược phẩm Vimedimex, có cùng trụ sở tại số 46-48 phố Bà Triệu (phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm)…

Kết quả, Công ty Cổ phần phát triển nhà ở Bắc Từ Liêm đã trúng đấu giá với giá trúng là hơn 326,879 tỷ đồng (trị giá hơn 20 triệu đồng/m2). Chỉ sau khoảng 1 tháng được bàn giao đất, bên trúng đấu giá đã mở bán dự án với thửa đất có giá cao nhất lên tới 110 triệu đồng/m2, thu lợi nhuận khoảng 200 tỷ đồng… Cơ quan điều tra xác định hành vi của Nguyễn Thị Loan và các đồng phạm là Nguyễn Quang Hưng, Nguyễn Xuân Đức, Tạ Thị Vân có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm các quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản”.

Trước đó, ngày 29/10/2021, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định hủy quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện Dự án Helianthus Center Red River. Đồng thời, yêu cầu Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh và đơn vị tổ chức đấu giá tài sản có trách nhiệm thực hiện hủy kết quả đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện Dự án, đơn vị trúng đấu giá có trách nhiệm bàn giao khu đất thuộc Dự án nói trên cho Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh tiếp nhận, quản lý theo quy định.

Đảm bảo giá khởi điểm đúng giá trị thực của tài sản

Luật Đấu giá tài sản năm 2016 đã nghiêm cấm người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, cá nhân, tổ chức khác thực hiện các hành vi: Thông đồng, móc nối với đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá khác, cá nhân, tổ chức khác để dìm giá, làm sai lệch kết quả đấu giá tài sản. Người vi phạm các hành vi này tùy theo tính chất, mức độ mà có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Các bị can sẽ bị xử lý tùy theo tính chất, mức độ vi phạm. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là dự án này đã được rao bán và nhiều nhà đầu tư đã mua căn hộ của dự án đang băn khoăn khi quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá bị hủy thì quyền lợi của họ được giải quyết như thế nào?

Theo Điều 7 Luật Đấu giá tài sản, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm bảo đảm việc thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, người mua được tài sản đấu giá ngay tình. Còn theo Điều 73 Luật Đấu giá tài sản, trường hợp hủy kết quả đấu giá tài sản theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 72 của Luật này thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả lại cho nhau tài sản đã nhận, nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải trả bằng tiền. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật…

Tại cuộc họp báo mới đây của Bộ Tư pháp, liên quan đến vấn đề đấu giá tài sản là bất động sản, Cục trưởng Cục Bổ trợ Tư pháp Nguyễn Thị Mai cho biết, Bộ Tư pháp đã có rất nhiều văn bản kiến nghị khi đưa tài sản ra đấu giá phải xác định giá trị tài sản đấu giá, và trách nhiệm này theo quy định của pháp luật là thuộc về người có tài sản. Ủy ban nhân dân các cấp và các bộ, ngành có tài sản đưa ra đấu giá phải thuê các tổ chức định giá xác định đúng giá trị tài sản. Có như vậy mới tránh tình trạng bán dưới giá thị trường, hoặc đẩy lên cao quá để sau đó hủy kết quả đấu giá.

Bộ Tư pháp cũng đã đề xuất các địa phương nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật về xác định giá khởi điểm để đảm bảo giá khởi điểm đúng giá trị thực của tài sản, tránh tình trạng bán thấp quá, hoặc các doanh nghiệp có thể trả giá rất cao, rồi sau đó bỏ tiền đặt cọc, dẫn đến nguy cơ sau rất nhiều lần như vậy sẽ giao tài sản dưới sự chỉ định, sẽ không công khai, minh bạch. Đồng thời, Bộ Tư pháp cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, các bộ, ngành, đơn vị liên quan quán triệt, chỉ đạo các đơn vị được giao quyền đấu giá không được đặt ra thêm điều kiện ngoài các quy định của pháp luật.../.